ریتینر ارتودنسی ثابت | نکات ضروری پس از ارتودنسی

چرا نگهدارنده ثابت ارتودنسی مرحله مهمی از درمان است؟

در پایان دوره درمان، ریتینر ارتودنسی ثابت به عنوان آخرین حلقه درمان شما معرفی می شود. خیلی ها تصور می کنند با برداشتن براکت ها همه چیز تمام شده است، اما رباط های دندان به سرعت به حالت قبلی برمی گردند و دندان ها دوباره جا به جا می شوند. 

به همین دلیل متخصصین پس از باز کردن بریس ها، یک سیم بسیار نازک پشت دندان ها می چسبانند که همان «سیم پشت دندان» یا «فیکس دندان» است. این سیم مانند یک پلاک نگهدارنده ی نامرئی عمل می کند و باعث می شود دندان ها در موقعیت جدید خود بمانند؛ به این ترتیب زحمات و هزینه های درمان به هدر نمی رود و لبخند جدید شما تثبیت می شود.

حالا ممکن است بپرسید نگهدارنده ثابت ارتودنسی چیست و دقیقا چه می کند؟ نگهدارنده ثابت یک وسیله ی اختصاصی است که متناسب با شکل دندان های هر بیمار ساخته می شود. این پلاک ظریف فلزی یا پلاستیکی با چسب مخصوص به پشت دندان ها می چسبد و چون برداشتنی نیست، به بیمار کمک می کند نظم دندان ها را بدون نگرانی از جا گذاشتن آن حفظ کند. 

منابع تخصصی تأکید می کنند که ریتینرها برای جلوگیری از بازگشت دندان ها به حالت اولیه و حفظ تعادل بایت کاربرد دارند، بنابراین استفاده ی منظم از این «پلاک نگهدارنده» باعث دوام نتیجه درمان می شود. به زبان ساده، اگر می خواهید لبخند مرتب و سالم تان سال ها باقی بماند، باید این گام آخر را جدی بگیرید و طبق توصیه ی متخصص ارتودنسی خود از نگهدارنده ثابت استفاده کنید.

برای تعیین وقت ویزیت با متخصص ارتودنسی ثابت در تهران، با ما در تماس باشید و یا فرم انتهای مقاله را پر کنید.

ریتینر ثابت ارتودنسی چیست و چگونه کار می کند؟

ریتینر ارتودنسی ثابت وسیله ای است که بعد از اتمام درمان برای حفظ نتیجه درمان به کار می رود و برخلاف پلاک های متحرک، به هیچ وجه قابل برداشتن توسط بیمار نیست. این نگهدارنده فلزی در واقع از یک «سیم پشت دندان» بسیار نازک ساخته می شود که با استفاده از چسب مخصوص به پشت دندان های جلو چسبانده می شود؛ 

به همین دلیل در برخی منابع به آن فیکس ارتودنسی یا سیم پشت دندان هم می گویند. ریتینرها به صورت اختصاصی و متناسب با شرایط دندان های هر فرد طراحی و فرم دهی می شوند تا بدون ایجاد ناراحتی در دهان قرار گیرند. وظیفه این ابزار حفظ موقعیت صحیح دندان ها پس از برداشتن براکت ها و جلوگیری از حرکت ناخواسته آنهاست، بنابراین استفاده از ارتودنسی نگهدارنده ثابت تضمین می کند که لبخند مرتب شما برای مدت طولانی پایدار بماند.

چرا استفاده از نگهدارنده ثابت ضروری است؟ (اهمیت و مزایا)

استفاده از ریتینر ارتودنسی ثابت تنها یک توصیه اختیاری نیست، بلکه بخش جدایی ناپذیر برنامه درمانی محسوب می شود. پس از خارج کردن براکت ها، رباط ها و بافت های اطراف دندان تمایل دارند دندان ها را به موقعیت قبلی برگردانند؛ در نتیجه «مزایای ریتینر ثابت» زمانی آشکار می شود که این ابزار با یک سیم ظریف پشت دندان به جلوگیری از حرکت ناخواسته و تثبیت موقعیت دندان ها کمک می کند. 

علاوه بر این، ریتینرهای ثابت علاوه بر حفظ نظم، استحکام و پایداری دندان ها را افزایش می دهند و حتی می توانند در برخی بیماران برای حفظ فضا و رشد دندان های جدید مفید باشند. همین مزایا باعث می شوند که اهمیت استفاده از این وسیله را دست کم نگیریم و آن را تا زمانی که متخصص توصیه می کند به کار ببریم.

مزایای ریتینر ثابت در یک نگاه:

• تثبیت موقعیت دندان: نگهدارنده ثابت با قرار گرفتن پشت دندان ها جلوی حرکت آنها را می گیرد و اجازه نمی دهد دندان ها به حالت اولیه بازگردند.
• جلوگیری از حرکت ناخواسته: سیم پشت دندان مانند یک فیکس ارتودنسی دائمی عمل کرده و حرکت های جزئی را که ممکن است نتایج درمان را خراب کنند، مهار می کند.
• تقویت استحکام و پایداری: یکی از مزایای ریتینر ثابت کمک به استحکام دندان ها و حفظ پایداری آرایش جدید آنهاست.
• حفظ فضا برای رشد دندان های جدید: در کودکان و نوجوانانی که دندان های شیری خود را زودتر از موعد از دست می دهند، این نگهدارنده فلزی می تواند فضای مناسب را برای رشد دندان های دائمی حفظ کند.
• حفظ نتایج درمان: مجموع این ویژگی ها موجب می شود نتایج درمان ارتودنسی در درازمدت پایدار بماند و لبخند جدید شما دچار تغییر نشود.

انواع ریتینر: مقایسه ریتینر ثابت و متحرک

ریتینرها در پایان درمان به دو دسته کلی تقسیم می شوند و انتخاب بین این دو بستگی به شرایط دهان و اولویت های بیمار دارد. نوع اول، ارتودنسی نگهدارنده ثابت یا همان ریتینر ارتودنسی ثابت است که به صورت یک سیم فلزی ظریف پشت دندان ها قرار می گیرد و با چسب مخصوص ثابت می شود. این نوع نگهدارنده نیازی به برداشتن یا گذاشتن ندارد و به همین خاطر برای افرادی که ممکن است فراموشکار باشند یا نمی خواهند هر روز پلاک بگذارند مناسب است. 

در عوض، تمیز کردن اطراف «سیم پشت دندان» نیاز به حوصله و استفاده از نخ دندان مخصوص دارد؛ در نتیجه باید بیشتر به بهداشت دهان توجه کرد. از آنجا که این فیکس ارتودنسی دائماً در دهان باقی می ماند، دندان ها را به طور مداوم در موقعیت صحیح نگه می دارد و احتمال جابه جایی ناخواسته را کاهش می دهد.

نوع دوم ریتینر متحرک است که شامل مدل های مختلفی می شود. «ریتینر هالی» از پلاستیک و سیم فلزی ساخته می شود و برای حرکات جزئی یا اصلاح موقعیت به کار می رود، در حالی که ریتینرهای شفاف یا اسیکس از پلاستیک شفاف ساخته شده اند و تمام دندان ها را پوشش می دهند؛ این پلاک های شفاف نامرئی هستند و بیشتر شبیه الاینرهای ارتودنسی عمل می کنند. 

مزیت بزرگ ریتینر متحرک این است که هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن می توان آن را به راحتی بیرون آورد، اما برای مؤثر بودن نیاز به استفاده منظم طبق دستور پزشک دارد؛ به علاوه در صورت فراموشی ممکن است دندان ها حرکت کنند. 

در مقایسه با ریتینر ارتودنسی ثابت، این گزینه آزادی عمل بیشتری به بیمار می دهد و به خوبی اجازه می دهد بهداشت دهان رعایت شود، اما تعهد بیشتری از جانب بیمار می طلبد و برای افرادی که نظم کمتری دارند ممکن است مناسب نباشد.

ارتودنسی ثابت دو فک با ریتینر چطور انجام می شود؟

 زمان استفاده از ارتودنسی نگهدارنده ثابت برای هر بیمار متفاوت است. به طور معمول این نگهدارنده فلزی که پشت دندان ها چسبانده می شود ممکن است ۵ تا ۱۰ سال یا حتی طولانی تر در دهان باقی بماند و تنها ارتودنتیست تشخیص می دهد چه زمانی می توان آن را برداشت. 

دوره تثبیت اولیه درمان حدود ۹ ماه است؛ در این مدت باید ریتینر شبانه روز روی دندان ها باشد تا از حرکت آنها جلوگیری شود. در مقابل، برای ریتینر متحرک لازم است شش ماه اول به طور تمام وقت (۲۴ ساعته) به جز هنگام غذا خوردن و مسواک زدن استفاده شود، سپس معمولاً ۱۲ ساعت در شب (نصف روز) کفایت می کند. 

در کودکان یا افراد در حال رشد ممکن است این مدت تا پایان رشد طول بکشد، اما در بزرگسالان نیز توصیه می شود از ریتینر ثابت چندین سال استفاده شود تا نتایج درمان حفظ گردد.

برای جلوگیری از تجمع پلاک و التهاب لثه، رعایت بهداشت دهان در دوره استفاده از ریتینر ارتودنسی ثابت ضروری است. ریتینرهای ثابت با سیم نازک به پشت دندان های یک فک یا هر دو فک متصل می شوند، بنابراین مسواک زدن دقیق و استفاده از نخ دندان ارتودنسی یا سوپرفلاس برای تمیز کردن زیر سیم ضروری است. در صورت استفاده از ریتینر متحرک، باید پس از هر وعده غذایی آن را بیرون آورده، با آب ولرم و مسواک نرم یا صابون ملایم بشویید و سپس دندان ها و ریتینر را دوباره تمیز کنید. 

همچنین پزشکان توصیه می کنند از خمیردندان های سفیدکننده یا مواد ساینده برای ریتینر ثابت استفاده نکنید و مسواک زدن و نخ کشیدن را افزایش دهید تا چسب و سیم آسیب نبینند.

• زمان استفاده از ریتینر ثابت: بسته به وضعیت فک و دندان ها، ریتینر ثابت ممکن است تا ۵ یا ۱۰ سال و گاهی مادام العمر در دهان باقی بماند.
• مدت استفاده از ریتینر متحرک: به طور معمول ۶ ماه اول باید به صورت تمام وقت استفاده شود و پس از آن شب ها یا ۱۲ ساعت در روز کافی است.
• نحوه تمیز کردن ریتینر ثابت: برای تمیز کردن سیم ثابت، از نخ دندان سوپرفلاس یا فلاس تریدر استفاده کنید؛ نخ را زیر سیم رد کرده و به آرامی بالا و پایین ببرید تا تمام بخش های دندان تمیز شود.
• مسواک زدن منظم: هنگام استفاده از هر نوع ریتینر، مسواک زدن دقیق و استفاده از نخ دندان باید بیشتر و منظم تر باشد تا پلاک و باکتری اطراف ریتینر جمع نشود.
• نکات بهداشتی: از خمیردندان های ساینده یا سفید کننده برای سیم ثابت استفاده نکنید؛ ریتینر متحرک را پس از هر وعده غذایی با آب ولرم و صابون ملایم یا مسواک نرم بشویید؛ همچنین نگهدارنده متحرک را دور از گما نگه دارید و هرگز با آب داغ نشویید.
• مراجعه منظم به متخصص: برای اطمینان از سلامت ریتینر و بررسی زمان مناسب برای برداشتن آن، هر شش ماه تا یک سال به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

مزایا و معایب ریتینر ارتودنسی ثابت و راه های رفع مشکلات رایج

«مزایا ریتینر ارتودنسی ثابت» این است که دستگاه همیشه پشت دندان ها باقی می ماند، بنابراین نتایج درمان پایدار می شوند و دیگر لازم نیست نگران فراموش کردن یا گم شدن پلاک باشید؛ همچنین این سیم ظریف در دید نیست و سال ها دوام می آورد. 

با این حال «معایب ریتینر ارتودنسی ثابت» هم وجود دارد: تمیز نگه داشتن اطراف سیم دشوارتر است و نیازمند مسواک و نخ کشیدن دقیق است؛ خوردن غذاهای سفت یا چسبناک مانند آب نبات و یخ می تواند باعث «شکستن سیم» یا شل شدن چسب شود؛ و در روزهای اول ممکن است حس وجود سیم باعث ناراحتی یا «مشکلات گفتاری» مختصری شود، هرچند بیشتر بیماران بعد از چند روز به آن عادت می کنند. 

در اغلب موارد نصب ریتینر بدون درد انجام می شود، اما اگر پس از چند روز همچنان «درد ریتینر» داشتید یا تکه ای از سیم کنده شد، باید سریعا به متخصص مراجعه کنید تا سیم تعویض یا تعمیر شود؛ هرگز خودسرانه ریتینر را جدا نکنید. برای پیشگیری از این مشکلات، استفاده از نخ دندان ارتودنسی و پرهیز از «غذاهای سفت» ضروری است و در صورت شکستن یا ناراحتی مداوم، تنها راه حل ایمن، مراجعه به دندان پزشک برای تعمیر یا تعویض دستگاه است.

پرسش های متداول درباره نگهدارنده ثابت ارتودنسی

چرا انتخاب متخصص ارتودنسی و کلینیک معتبر اهمیت دارد؟

پایان درمان ارتودنسی تنها زمانی مطمئن است که نگهدارنده ثابت توسط یک متخصص ارتودنسی با تجربه نصب و به درستی نگهداری شود. هر ریتینر ثابت باید متناسب با وضعیت منحصر به فرد دندان ها طراحی و فرم دهی شود؛ این دقت در طراحی و نصب باعث می شود دندان ها در جای خود ثابت بمانند و به سلامت دهان و لبخند شما آسیبی وارد نشود. اگر به فکر استفاده از ریتینر هستید، بهتر است آن را به دست تیم حرفه ای یک کلینیک ارتودنسی معتبر بسپارید تا راهنمایی های تخصصی و مراقبت های لازم را دریافت کنید.

کلینیک ارتودنسی دکتر یلدا پرنمازه با ارائه مشاوره تخصصی و رایگان در زمینه انتخاب و نصب ریتینر، در کنار شماست. برای دریافت وقت و بهره مندی از خدمات حرفه ای، فرم زیر را پر کنید و از تجربه ای مطمئن و قابل اعتماد بهره ببرید.